Câu chuyện có thật, người thật
Bài hay lắm, khiến cho ai sắp đi vào tuổi vàng phải suy nghĩ.

Tôi đã rửa ĐÍT cho bà vợ Alzheimer suốt 5 năm mới được gọi là “Người Chồng Lương Thiện” nhưng chỉ rửa ĐÍT một lần cho một Ông bạn mà được vinh thăng ”Người Cao Thượng“.

Chuyện này liên hệ tới Ông Bà thông gia của tôi (con gái út của họ lấy con trai trưởng của tôi), Ông Nguyễn Khắc Chính và Bà Nguyễn Xuân Lan, nên tôi cần nói qua tiểu sử của hai người này.

Ông Nguyễn Khắc Chính sinh năm 1922 (hơn tôi một con giáp) tại làng Thần Phù, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình. Lúc thiế́u thời, Ông học trường nhà dòng của tỉnh Thanh Hóa do một cố đạo người Pháp làm hiệu trưởng. Từ năm 12 tuổi Ông là con nuôi duy nhất của vị cố đạo này. Ông Trần Kim Tuyến (sau này đỗ bác sĩ nhưng không hành nghề̀ y mà làm giám đốc sở tình báo của Đệ Nhất Cộng Hòa VN, dưới quyền điề̀u khiển của Ông Ngô Đình Nhu) là bạn thân lâu năm với Ông và cùng tốt nghiệp trung học với Ông ở trường nhà dòng này.

Cuối thập niên 1950, do bác sĩ Tuyến đề̀ cử, Ông được ông Ngô Đình Nhu bổ nhiệm chức giám đốc báo chí phủ Tổng Thống. Ông giữ chức này không lâu thì bị Ông Nhu cách chức vì Ông khuyên Ông Nhu nên để đích thân TT Diệm (chứ không nên thay mặt TT Diệm) sang Campuchia đáp lễ Quốc vương Sihanouk đã thăm viếng Saigon trước đó mấy tháng. Ông giải thích rằng tuy vai trò của Ông Nhu rất quan trọng trong chính phủ của Ông Diệm nhưng chức vụ chỉ là cố́ vấn, không có tư thế ngoại giao của Tổ̉ng Thố́ng để đáp lễ một Quốc Vương. Ông cũng trình với Ông Nhu rằng địa thế của Campuchia tối quan trọng cho an ninh của Việt Nam Cộng Hòa.

Sau khi bị cách chức, Ông hành nghề Luật Sư cho đế́n khi Saigon thất thủ. Năm 1968 Ông đoạt giải nhất trong cuộc thi văn chương mà nước Nhật đặt ra cho Thế Vận Hội Đông Kinh kỳ ấy (Ông viết bài ấy bằng tiếng Pháp cho nên Ông có tên trong hội văn bút Pháp Quốc). Cuối năm 1975, Ông tham gia trong ban lãnh đạo của vụ nổi loạn ở Nhà Thờ Vinh Sơn và bị Việt Cộng kết án 17 năm khổ sai. Hội Văn Bút Pháp đã nhiều lần can thiệp xin giảm án cho Ông nhưng Ông vẫn ở tù đủ 17 năm không thiếu ngày nào. Năm 1993 Ông được bà Xuân Lan bảo lãnh sang cư ngụ tại Maryland và tích cực hoạt động lâu dài cho Chính Phủ Lâm Thời Viết Nam của Nguyễn Hữu Chánh. Năm 2015 bịnh “multiple myeloma” của Ông trở nặng và Ông qua đời ngày 24 tháng 9 năm 2016 ở tuổi 94.

Bà Nguyễn Xuân Lan sinh năm 1932 tại miền Nam và tốt nghiệp cử nhân văn khoa tại trường Đại Học Sorbonne bên Pháp năm 1955. Bà trúng cử Dân Biểu Quốc Hội Lập Hiến rồi chuyển sang Quốc Hội Lập Pháp của Đệ Nhất Cộng Hòa Việt Nam và là thư ký đặc biệt cùa Bà Ngô Đình Nhu cho đến ngày hai Ông Diệm Và Nhu bị ám sát. Bà là người duy nhất chứng kiến giờ phút chót của bang giao Cabot Lodge – Ngô Đình Diệm: ngày 31-10-1963 Ông Lodge vào dinh Độc Lập gặp Ông Diệm lần chót và Bà là thông dịch viên. Ngay sau giờ phút gặp gỡ đó Bà đã đoán rằng Ông Diệm khó thoát chết (lúc tiễn chân Ông Lodge ra xe Bà hỏi: ”Thưa Ông Đại Sứ, Ông có thể làm gì để giúp Tổng Thống của tôi? Ông Lodge lạnh lùng trả lời: “Tôi sẽ làm hết sức của tôi để giúp cho nước Việt Nam”). Đầu năm 1964, để giúp Bà thoát khỏi nanh vuốt của Hội Đồng Quân Nhân Cách Mạng, Ông Lodge cấp cho Bà một học bổng đi UCLA học về ngành giáo dục. Bà trở về nước dạy bán thời gian ở các Đại Học Đà Lạt và Huế cho đến khi Sài Gòn thất thủ. Năm 1978, sau 2 lần vượt biên thất bại (trong khi chồng ở tù), cuối cùng Bà đưa được 3 đứa con gái sang Mỹ và đào tạo thành một Nha Sĩ, hai Bác Sĩ. Đứa con gái út, Nguyễn Thuấn Phương, là con dâu cả của tôi và hiện thời là Associate Professor ngành Radiology của University of West Virginia. Bà bắt đầu bị Alzheimer từ năm 2013 và tới bây giờ thì đã quên khá nhiều và đã đi lạc nhiều lần.

Vào Đề

Ngày 17 tháng 9 năm 2016 tôi lái xe tới Silver Spring, Maryland thăm Ông Chính vì nghe tin Ông đang nguy kịch. Quãng đường từ nhà tôi tới nhà Ông dài 25 miles và cần từ 45 phút tới 1.5 giờ lái xe tùy theo tình trạng giao thông. Tôi khởi hành lúc 11.30 AM và tới nơi lúc 12.30 PM. Bà Xuân Lan ra mở cửa cho tôi. Bà nhìn tôi trừng trừng rồi nói lớn với giọng muốn đuổi khách lạ mặṭ:” Tôi không quen biết Ông!“. Tôi không ngạc nhiên chút nào vì biết rõ mức độ Alzheimer của Bà. Tôi nói chậm rãi: ”Tôi là Bác Sĩ Bảo, Bố́ của Lộc, Bố́ chồng của Thuấn Phương đây! Tôi tới thăm Chị và Anh Chính “. Bà cần chừng 5 giây để̉ hồi tưởng rồi với cùng một giọng lớn như trước Bà nói:” Đến đúng lúc quá! Anh Chính đang chờ Anh ở trên lầu“.

Trong lúc bước lên thang lầu, tôi nghĩ rằ̀ng Bà đã quên lố́i ngoại giao tế nhị cố́ hữu của Bà. Trước kia mỗi khi lỡ lời là Bà xin lỗi thật khéo chứ không thô thiển như vậy. Nhưng Kim Thanh, con gái thứ 5 của tôi thì nghĩ rằng Bà chưa quên mà chỉ xử dụng tài ngoại giao theo kiểu mới, nghĩa là Bà nói câu sau với cùng một giọng như đã nói câu đầu để tôi lầm tưởng câu đầu như một câu rỡn chơi để mở màn cho câu sau. Có lẽ Kim Thanh nói đúng. Người Alzheimer tuần tự quên ngày tháng, nơi chố́n, người thân trước khi quên tới tài năng của mình. Bà chưa quên Chồng con thì ắt chưa quên cách ăn nói mềm mỏng, tế nhị của Bà.

Tôi bước vào phòng lúc Ông Chính đang ăn cháo. Ông múc từng thìa, tuy chậm chạp nhưng chưa làm rớt ra ngoài. Tôi đề nghị đút cháo cho Ông thì Ông chỉ nhờ tôi nâng tô cháo cho Ông tự đút vào miệng. Ông mới ăn được 3 thìa thì Bà bưng vào phòng một cái đĩa trên có một trái quít đã bóc vỏ và nói với tôi rằng: ”Trái quít này là tôi mời Anh. Anh có nhiệm vụ giúp Anh Chính ăn hết tô cháo đó. Tôi mệt lắm rồi. Tôi cần đi ngủ“. Nói xong Bà bước ra khỏi phòng của chúng tôi, đi vào phòng của Bà ở bên cạnh, rồi đóng cửa phòng của Bà lại. Chừng 2 phút sau tôi thấy Bà mở cửa phòng của Bà, đi vào phòng của chúng tôi, nói nguyên văn câu trên rồi lại trở về phòng của mình. Trong vòng 15 phút, Bà lập lại 4 lần như vậy! Ông Chính lắc đầu thở dài, giọng chán nản:” Tuổi già thê thảm thật! Mỗi người một căn bệnh!“.

Phải mất nửa giờ Ông Chính mới ăn hết tô cháo. Ông nhăn mặt nhiều lần trong lúc ăn cháo. Tôi hỏi Ông có cần uố́ng thuố́c chố́ng đau không thì Ông lắc đầu nói rằng Ông chỉ mót đi cầu thôi. Tôi nâng Ông dậy định đỡ Ông vào phòng tắ́m nhưng Ông từ chố́i, nói rằ̀ng người giúp việc sẽ tới chừng 2 giờ nữa. Thế là có một cuộc tranh cãi kịch liệt giữa Ông Chính và tôi. Dưới đây là đố́i thoại của hai chúng tôi:

–  Anh cũng gầy yế́u như tôi thì làm sao đỡ nổi tôi vào phòng tắm?

– Anh cứ yên chí, tôi trẻ hơn Anh 12 tuổi và không mang bệnh tật gì.

– Xin lỗi. Tôi có thói quen mỗi khi đi cầ̀u xong thì phải rửa ĐÍT.

– Thì tôi sẽ rửa ĐÍT cho Anh.

– Thông gia đến để uố́ng với nhau chén rượu chứ không phải đến để rửa ĐÍT cho nhau.

– Cái duyên uống rượu với nhau của chúng mình đã hết. Bây giờ là thời kỳ của cái duyên rửa ĐÍT cho nhau! Anh hiểu điều đó không?

Tới đây thì tôi dùng hết sức bình sinh để̉ nâng Ông dậy và dìu Ông vào phòng tắ́m. Tôi cởi quầ̀n Ông ra bấ́t kể Ông kháng cự và đặt Ông ngồ̀i xuố́ng bàn cầ̀u. Chỉ sau vài giây là phân lỏng tuôn ra ào ào như bấ́t tận. Sự sảng khoái hiện rõ trên nét mặt của Ông. Ông trở thành ngoan ngoãn cho tôi rửa ráy trước, sau, mọi kẽ, mọi ngách. Ông cười đùa: ”Anh rửa sạch gấ́p mười người giúp việc“.

Tôi dìu Ông về phòng. Đặt Ông nằm trên giường. Mặt Ông tươi như hoa, hồ̀n nhiên như chưa hề̀ mắc bệnh “multiple myeloma”. Ông kể chuyện huyên thuyên, dòn như pháo rang. Toàn những kỷ niệm cũ cho đế́n khi Ông ngủ thiếp đi. Tôi đắ́p mề̀n cho Ông rồ̀i đóng cửa phòng, đi xuống thang lầ̀u. Kim Thanh đã hẹn tôi từ trước và đang nói chuyện với Bà Xuân Lan ở phòng khách. Tôi yên tâm ra về̀. Lòng thanh thản.

Một tuần sau thì Ông qua đời. Theo lời Ông dặn, các con Ông làm đám tang cho Ông thật đơn sơ, giố́ng như tôi đã làm cho Bà Cò hai năm trước: không viếng xác, không vòng hoa, không phúng điếu, không cáo phó, không làm lễ trong nhà thờ. Gia đình chỉ gọi Linh Mục Phạm Văn Chinh đã về hưu, em họ của Ông Chính, từ Florida về, làm một lễ thật ngắ́n trong một phòng nhỏ của nhà quàn trước khi hỏa táng. Hiện diện chỉ có Bà Xuân Lan, 3 đứa con gái, 2 đứa con rể và 4 đứa cháu ngoại. Tôi muố́n tham dự nhưng gia đình xin miễn để cho công bằng với nhiều người thân khác (có hàng trăm người muố́n tiên đưa Ông, gồm bạn bè, thân thích, đồng nghiệp và đồng chí).

Hai ngày sau lễ hỏa táng, tôi nhận được một cú điện thoại của Linh Mục Chinh lâu chừng nửa giờ. Tôi đã quen Ông từ trước. Ông là người cách đây 25 năm đã làm lễ cưới cho Thuấ́n Phương và Lộc. Ông muốn chào tôi trước khi bay về̀ Florida và ngỏ lời tiế́c không gặp được tôi lầ̀n này. Ông dành gần hế́t thời gian của cuộc điện đàm để ca tụng việc tôi phục dịch Ông Chính một tuần trước đó, coi nó như một cử chỉ cao thượng. Ông nói Ông đã được các con của Ông Chính kể̉ cho Ông nghe . Tôi cãi rằng việc đó quá nhỏ mọn để̉ được gọi là cao thượng. Nhưng Linh Mục Chinh nhấ́t quyế́t cho rằ̀ng cái việc mà cả ngàn người khác không làm nổ̉i thì ắ́t phải cao thượng.

Cám ơn Cha Chinh. Tôi không đồng ý với Ông về từ ”cao thượng” nhưng không thể cãi tay đôi với Ông trong điện thoại. Tôi chỉ muốn biện bạch rằng hôm đó tôi đã không rửa ĐÍT cho một Ông cựu luật sư danh tiế́ng. Tôi đã không rửa ĐÍT cho một Ông cựu giám đốc báo chí Phủ Tổng Thống. Tôi đã không rửa ĐÍT cho một người lãnh giải thưởng văn chương của Thế Vận Hội Đông Kinh. Tôi đã không rửa ĐÍT cho một Ông cố vấn pháp luật của Chánh Phủ lưu vong. Tôi đã không rửa ĐÍT cho một danh nhân để cầu hư danh. Tôi chỉ rửa ĐÍT cho một người cần được rửa ĐÍT. Người ấy có thói quen phải rửa ĐÍT sau mỗi lần đi cầu cho nên đã dốc tàn lực chịu khốn khổ để nhịn đi cầu.

Ngườì ấy đã bị tôi cưỡng bức rửa ĐÍT và đã sung sướng cực độ sau khi được tôi rửa ĐÍT.

Tôi không dám nhận lời khen ”cao thượng” của Cha Phạm Văn Chinh nhưng tôi nhủ thầm rằ̀ng: Trên đời này, làm một việc ”cao thượng” cũng chẳng khó gì! Chỉ cần rửa ĐÍT một người cần được rửa ĐÍT là được!

Bs. Bảo. (theo bài tường thuật).


- Bidet không cần dùng điện, $36: https://www.amazon.com/Luxe-Bidet-Neo-120-Non-Electric/dp/B00A0RHSJO/

- Bidet không cần dùng điện, $22: https://www.amazon.com/Greenco-Non-Electric-Mechanical-Toilet-Attachment/dp/B01A17T3N6

- TOTO Toilet (cần điện, có chế độ sưởi ấm mông), $5,000: https://www.amazon.com/dp/B00FOUDF62/