Lâm Vân An, 12/4/2022
 
Bạn có bao giờ tự hỏi term life, GUL, VUL, IUL, Whole Life, Final Expenses là các loại hình bảo hiểm nhân thọ (Life insurance - LI) nào vậy? Mặt mạnh mặt yếu của từng loại là gì? Loại LI nào là tốt nhất trên market? Mua LI của ai không bị lừa? Quyền lợi sống “huyền thoại” mà mọi người đang nói đến là gì?
 
Bản thân mình và team đã từng thiết kế/ viết tất cả các loại hình BHNT kể trên nên câu trả lời ngắn gọn dễ hiểu nhất cho các bạn còn xa lạ với BHNT là:
 
* Term life: loại BHNT rẻ nhất, cty bh chỉ có trách nhiệm với mình trong 1 thời hạn nhất định 20-15-25-35 năm, loại cao nhất trên thị trường hiện nay là 40 năm (mình vừa mới thiết kế 2 cái 40 năm cho 2 anh chị ở Vn sang, chưa ổn định, chỉ muốn có một cái bh tại Mỹ cho chắc ăn), ví dụ năm nay bạn 45t, cty bh chịu cover bạn đến 85t, cũng là mệt mỏi lắm rồi. Sau 40 năm đó nếu mình không tèo, thì toàn bộ tiền mình đóng ví dụ mỗi năm $1000*40 năm - cũng sẽ tèo luôn. Nhỡ mình ra đi năm 86t thì gdinh mình không được CTBH đền gì cả. Cái này giống như mua bh xe, có accident thì hãng bh mới đền tiền cho mình, không thì mất sạch sành sanh, nếu bạn còn trẻ + khoẻ thì nên làm 1 cái phòng hờ vì trên thị trường có hãng AIG làm rất tốt. COVER tất cả các quyền lợi sống tốt nhất hiện tại (nhỡ mình lâm vào chronic hay critical hay terminally ill, mình là người được thụ hưởng, được rút tiền để lo cho chính mình). Nhưng phải đúng loại AIG có quyền lợi sống, bạn nào đã có loại cũ có thể liên hẹ để mình upgrade giúp nhé.
 
* GUL: guaranteed UL là một kiểu term life trọn đời, có tiền mặt sau nhiều năm bạn đóng và bạn có thể được return of premium (trả lại cho bạn gần hết tièn bạn đóng) sau 15-20-30 năm nếu bạn còn sống sót. Loại này hiện giờ giá cao gấp 5-6 lần term life cho cùng 1 cá nhân vì lời hứa hẹn khách hàng có thể lấy tiền lại (xem như 15-20-30 năm đó BHNT free) Nhưng theo mình đây không phải là một good move vì ví dụ bây giờ bạn 50t, mỗi năm bạn bỏ vào $4000*20 năm = $80,000, sau 30 năm bạn still alive, vẫn sống, BUT $80,000 đó bị lạm phát chả có giá trị bao nhiêu. Lúc đó già yếu, người ta lại dễ bị stroke, heart attack hay lên bàn thờ ngồi thì gdinh mất luôn cái 300,000 tiền tử do trong 1 phút dại khờ người ấy đã lấy hết 80K lại, uổng quá đúng không bạn?
 
* Final expense: thường là một cái contract nho nhỏ $25,000-50,000 con cái làm cho ông bà cha mẹ, nhỡ họ ra đi đột ngột thì mình là người… ở lại có chút tiền trang trải nợ nần, ma chay tang chế. Có những cty LI chuyên vụ này trên thị trường và giá tương đối tốt nhưng underwriting xét khó, cô bác nào nhiều bệnh pre-condition dễ bị từ chối; có cty nhận bh cho loại này với điều kiện nếu ông bà ra đi trong 2 năm đầu tôi trả hết tiền ông bà đã đóng trong 2 năm plus 10% interest chứ chúng tôi không trả tiền tử $25,000 đâu nhé!
 
* Whole life: BHNT trọn đời, là loại BHNT xa xưa nhất trong lịch sử nhân loại. Từ khi lính la mã đánh trận không về, các bà goá không có khoản nào nương tựa, những người còn lại gom góp tiền cưu mang họ…từ đó nảy ra BHNT, đến nay loại này vẫn tồn tại và đắt đỏ nhất trong các loại hình bh. Ngoài bảo đảm bạn có bh trọn đời, quy định bạn đóng một số tiền fixed hàng tháng thì Họ hứa hẹn chia cho dividend (tiền lời của cty nếu họ kinh doanh có lãi) Nếu bạn muốn các quyền lợi khác, cover critical, chronic condition bạn có thể sẽ bị yêu cầu trả thêm tiền hàng tháng. Nói chung là mắc. Mình đã xem nhiều hợp đồng của gia đình bạn bè với NYL. National Life cũng có WL. Nói chung là Mắc le lưỡi. Nhưng Ai có tiền cũng chơi được. Mình thi thoảng cũng viết whole life, ok nhưng không recommend…
 
* UL: universal life, loại hình này theo mình là Whole life 2.0 vì WHole life 1.0 truyền thống đã mất sự hấp dẫn của nó, (tiền đóng cứng nhắc, giá cả mắc mỏ và tiền mình tăng hay giảm là do performance của 1 cty duy nhất). Chia làm 2 loại:
**IUL (index universal life) loại BHNT theo một số index nào đó, ví dụ S&P500, Nasdaq… cho đóng flexible, giá mềm hơn WL và tiền lời của mình miror các index khác nhau S&P, credit suise, nhưng cty bh luôn đảm bảo không cho mình lên cao quá cũng không cho mình tuột xuống dưới 0. Tiền mình lúc nào cũng an toàn. Giá đóng dĩ nhiên cao hơn term, nhưng các quyền lợi sống cover cho chính người mua BHNT khi họ bị các bệnh hiểm nghèo nan y, tất cả built in và cái hay là theo đúng thiết kế thì bảo đảm hợp đồng bạn sẽ trọn đời tới 131t. Loại này có cash build up cho bạn mượn tiền ra khi hưu trí, khi gả con, khi con học đại học với rất ít lãi hay thậm chí 0% lãi, nói chung đủ thứ các quyền lợi mà nếu không tìm hiểu cẩn thận thì không biết tại sao chúng tồn tại và vận hành ra sao.
**VUL (variable Universal life) thì CTBH đầu tư trực tiếp trên market nên tiền của bạn không được đảm bảo an toàn, up and down theo market…
 
BHNT nào tốt nhất trên thị trường? Là loại BHNT phù hợp nhất với hoàn cảnh của bạn/ túi tiền của bạn. Đừng nghe ai để mang nợ mà hãy lắng nghe chính mình rồi ra quyết định bạn nhé.
 
Quyền lợi sống của CTBH nào tốt? Trước khi trả lời câu này, mình nhấn mạnh: not all life insurance is created equally. Có cty BH chỉ cover 5 health event trigger. Cover 5 bệnh thôi. Có hãng lại cover 13 bệnh. 17 bệnh. Anh nào cover nhiều anh đó chịu nhiều risk hơn cả. Mình đã ngồi gõ ra so từng anh một và đúng là nước Mỹ vài ngàn CTBH chỉ có 4-5 hãng được xem là top tier ở Mỹ mà thôi. Các anh CTBH lớn uy tín luôn được back up bởi tiểu bang, nếu hãng BHNT sập bạn sẽ được tiểu bang đứng ra đền tiền. Và hãng mình đang làm việc là 1 broker 100% Mỹ có contract với 60 ctbh khác nhau, từ những anh lớn cho đến những anh bé nhất, mình không bị buộc phải bán cho riêng 1 cty BHNT nào, hay bị dính với 1 loại hình bh nào. Chỉ cần bỏ tên ngày sinh vào hệ thống của cty là tự động system nhảy ra 60-70 dòng sản phẩm khác nhau. Mình có thể lựa chọn thoải mái tìm cái tốt nhứt cho khách hàng.
 
Bản thân mình đã từng review nhiều contract cũ, và nó vui như bạn ngồi xem các creations/ công trình của người khác vậy. Có cái tốt, có cái rất ối giời ơi. Có người nghe agent bảo hồ sơ họ chỉ đóng tiền 5 năm rồi không đóng nữa, hồ sơ đảm bảo chạy đến 121t nhưng thực ra trên giấy tờ của CTBH nếu họ đóng 5 năm ngưng thì hợp đồng sẽ chết yểu lúc người đó 72t. Dù vậy, khách hàng không hiểu, vì người viết hồ sơ cho họ đã làm ẩu, làm dối và hứa đủ thứ mà CTBH không hề hứa hẹn!
 
Có cô kia 70t bị agent hứa là nếu bà mua cái term với tôi từ năm 40t, đến lúc bà mất con gái bà sẽ hưởng 100,000K, nhưng năm nay cô 69t vừa ra đi thì con gọi lên hãng bh, hãng bảo nồ nố nô contract này chỉ có giá trị 100,000 những năm đầu, năm nay chỉ còn $6,320 mà thôi, do người thiết kế không tốt chứ hãng bh không scam gì cả. Mình là người ngoài đã giải thích khi thấy hợp đồng, mình còn giúp con gái cô gọi lêb hãng xác nhận như vậy. Cả gia đình chìm trong cơn shock. Again, not every contract is created equally nha các bạn.
 
Final note: để an toàn, bạn phải tìm broker có tâm và biết việc họ đang làm nhé. Những người không rành tiếng Anh, or các em đua theo phong trào đa cấp đi bán BHNT vì commission mà không biết mình đang bán cái gì (bạn có thể detect họ bằng cách lên FB xem post của họ, cách tạo chân rết hay cách họ khen tặng nhau cả đám cùng bay lên trời, té ra toàn dân trong nhóm khen qua khen lại.., ro ro tiếng ồn too much noise, dụ dỗ bạn, rủ rê bạn mua BHNT theo ý họ, bạn cũng nên để ý cảnh giác nhé!) Bạn nào thích hay có câu hỏi gì cứ tự nhiên hỏi mình nhé. Mình sẽ trả lời sớm nhất có thể.